De riettelers zijn qua leeftijd gemiddeld de vijftig wel voorbij en hebben vele jaren ervaring met het gebied waar de meesten zelf ook wonen. Het riet moet gesnoeid worden, zowel in de winter als in de zomer, omdat het gebied anders verandert in bos. De Weerribben-Wieden is een park met een hoge natuurwaarde. Maar er zijn ook andere belangen in dit nationaal park. De rietteelt is een van de oude ambachten die er nog zijn in Overijssel. Dit willen we graag in stand houden. Het is, naast de instandhouding van de natuur, belangrijk voor de recreatie en het toerisme. Verder levert de rietteelt in de Weerribben-Wieden riet van hoge kwaliteit, dat nodig is voor de karakteristieke rieten daken in ons land.

De gebieden zijn eigendom van drie partijen: Staatsbosbeheer (de Weerribben), Natuurmonumenten (de Wieden) en particulieren. Natuurmonumenten en Staatbosbeheer bezitten het grootste deel. Van de 320 riettelers in het Overijsselse gebied zijn er ongeveer 30 beroepsmatig bezig met het oogsten van riet. Dat zijn lokale midden- en klein bedrijven die dit specialistische werk al tientallen jaren doen. Het zijn vrijwel allemaal familiebedrijven, die van generatie op generatie overgegaan zijn. De andere riettelers oogsten het riet vanuit een passie voor het vak en het gebied en zeker niet minder deskundig!

Langdurige contracten nodig

De riettelers en de eigenaren worden het maar moeilijk eens over de verdeling van geld en de duur van de pachtcontracten. Bedrijven hebben een bepaalde mate van zekerheid over de toekomst nodig om te kunnen innoveren en vernieuwen. Nu de riettelers steeds maar weer moeten afwachten of ze volgend jaar weer een contract krijgen, kopen ze bijvoorbeeld geen nieuwe machines.

Volgens alle aanwezigen op de drukbezochte avond in Blokzijl is het logisch dat de mensen die verreweg het meeste werk verzetten ook de meeste vergoeding krijgen, maar ook recht hebben op een stuk zekerheid voor de toekomst. Nu de toekomst onzeker is voor de rietsnijders zijn er maar weinig jonge mensen beschikbaar om de huidige riettelers op te volgen. Deze jonge opvolgers hebben perspectief nodig voor de toekomst.

Alternatief

De rietteelt kan gebruik maken van grote machines op rupsbanden. Hierdoor gaat het maaien van het riet veel sneller, wat natuurlijk kosten bespaart. In de Weerribben-Wieden is dit echter maar beperkt mogelijk, doordat de grond te drassig is en de rupsbanden de natuur kapot rijden. Ook is een deel van het gebied alleen per boot bereikbaar.

Nog meer problemen

De rietsector kampt met nog meer problemen. Er wordt bijvoorbeeld veel riet uit China geïmporteerd, waardoor de prijzen voor het Nederlandse riet lager zijn geworden. Ook is er het vraagstuk van de afvalverbranding. Het restmaaisel dat overblijft wordt gewoonlijk verbrand, maar dat levert overlast op. Het afvoeren van het afval is moeilijk en kost veel. Ook levert dit veel milieuvervuiling op omdat er veel heen en weer gereden moet worden. Er zijn al veel methodes getest, maar dit heeft nog niet geleid tot een oplossing voor dit probleem.

De belangrijkste subsidie loopt eind 2019 af en de riettelers hebben nog geen zicht op het voortzetten deze subsidie. Het is belangrijk dat die duidelijkheid er wel komt, zodat de riettelers zich voor kunnen bereiden op eventuele wijzigingen.

De periode van oogsten/maaien is korter geworden. Vroeger kon er gemaaid worden van december tot ongeveer half april. Nu is dat nog tot half maart, vanwege het niet mogen verstoren van dieren en planten in de natuur. Begrijpelijk, maar het maakt het werk van de riettelers er niet eenvoudiger op.

De ChristenUnie vindt…

V.l.n.r.: Arjan Hof, statenlid ChristenUnie Overijssel; Renate van der Velde, lijsttrekker ChristenUnie Overijssel; Jantina Drijfhout, fractievoorzitter ChristenUnie Steenwijkerland; Henk Boxum, raadslid ChristenUnie Steenwijkerland.

De ChristenUnie ziet familiebedrijven en MKB-bedrijven als de motor van de economie. Stabiel, betrokken en zeer gemotiveerd. Voor het gebied de Weerribben-Wieden is dat niet anders. Uniek voor dit nationaal park is dat er volop in gewoond en gewerkt wordt. In de meeste andere nationale parken is dat niet of veel minder het geval. Weerribben-Wieden is dus een levendig gebied, waarbij de rietteelt een uniek onderdeel is. De rietteelt is een van de oude ambachten die onze provincie kent. Dit moeten we in stand houden. De rietteelt heeft het gebied als het ware gemaakt zoals het nu is en de riettelers zijn zeer gemotiveerd om dit in stand te houden. We moeten voorkomen dat het werk straks gedaan wordt door bedrijven die geen enkele binding met het gebied hebben. Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de riettelers hebben een gezamenlijk belang: de instandhouding van de prachtige natuur in de Weerribben-Wieden. Het moet lukken om hun deelbelangen met dit gezamenlijke belang te verenigen.

En hoe nu verder.

De emoties liepen tijdens de bijeenkomst af en toe flink op, wat kenmerkend is voor de diepe betrokkenheid van de riettelers bij hun werk en het gebied waarin zij wonen en werken. De fractie van de ChristenUnie Overijssel gaat schriftelijke vragen stellen aan het college van Gedeputeerde Staten, om de problematiek volledig in beeld te krijgen en om erachter te komen wat de provincie aan de problemen kan doen. Ook gaan we contact zoeken met Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten om hun kant van het verhaal te horen. Hopelijk kan er een stabiel toekomstbeeld ontstaan, waarin zowel de riettelers als de instandhouding en ontwikkeling van de natuur een goede plek krijgen.